Ik dwaalde het schrijven in - Femmesterdam

23

kunst&media

DONDERDAG 20 OKTOBER 2011

Nederland leest ‘Het leven is verrukkelluk’ van Remco Campert gratis uitgedeeld in leescampagne

‘Ik dwaalde het schrijven in’ Nederland herleest Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert, in het kader van de campagne Nederland leest. Remco Campert blikt terug op toen en leeft nog steeds een beetje in de jaren zestig. JOLANDA TE ROLLER

‘H

et Vondelpark van 1961 was prachtig. Een mooie zomer ook, waarin je de eerste verschijnselen van een nieuw soort jeugd zag. Voor mijn gevoel de eerste generatie die niet meer gebukt ging onder de Tweede Wereldoorlog,” zegt Remco Campert. “Ik was ouder, 32, dus ik heb het meer gadegeslagen dan dat ik er aan meedeed. Ik herinner me nog dat ik met Harry Mulisch en Jan Hein Donner café de Kring uit liep en dat we dan naar de Lucky Star gingen. De jongens en meisjes die daar dansten, waren allemaal een stuk jonger dan wij,” vertelt Campert. Lachend: “Ik kon natuurlijk ook helemaal niet dansen en keek dus toe. Toen ik Het leven is vurrukkulluk schreef, was ik me daarvan nog allemaal niet zo bewust. Wel van het soort luchtigheid waarmee de jeugd het leven opvatte. Dat was heel anders dan in mijn jeugd.” Remco Campert werd in 1929 geboren als enig kind van dichter Jan Campert en actrice Joekie Broedelet. Zijn ouders scheidden toen hij drie jaar oud was. Campert: “Ik woonde in Den Haag toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. In 1942 werd de wijk waarin ik woonde ontruimd en werd ik geëvacueerd naar Epe in Gelderland. Mijn moeder acteerde en dat moest natuurlijk in de grote stad zijn, dus die kon niet mee,” legt hij uit. “Ik kwam bij kennissen terecht, een groot gezin met

Het affiche van de nationale leescampagne met Remco Camperts debuutroman Het leven is vurrukkulluk. zeven kinderen. Daar heb ik tot het einde van de oorlog gezeten. Ik was vijftien toen de oorlog was afgelopen, waarin mijn vader wegens verzetswerk werd vermoord.” Na de oorlog kreeg zijn moeder een arrangement bij een toneelgezelschap in Amsterdam. “Dat was een heel prettige uitkomst voor mij. Ik vond het leuk om in Amsterdam te zijn.” In 1951 stelde Simon Vinkenoog de bloemlezing Atonaal samen, met gedichten van Campert, Gerrit Kouwenaar, Jan Elburg, Lucebert en Hugo Claus. De groep staat sinds die dag bekend als de Vijftigers. “Als ik was teruggegaan naar Den Haag had ik de Vijftigers misschien wel nooit ontmoet. Of te laat. Mijn leven was dan heel anders verlopen, denk ik wel eens.” De jonge Campert spijbelde veel. “Dan ging ik het huis uit met schooltas, maar in plaats van links- sloeg

Remco Campert: ‘Dromen, die had ik niet.’

FOTO MICHIEL VAN NIEUWKERK

ik rechtsaf. Om half tien begon er een film in de Cineac in de Reguliersbreestraat. Daar zaten ook veel andere spijbelaars. Ja, en dan moest ik verder de dag doorkomen tot een uur of vier, als de school weer uit ging. Dan zwierf ik een beetje door de stad.” Af en toe schreef hij een gedicht en

‘De zomer dat ik het boek schreef, was een gelukkige periode’ dan weer een hele tijd niet. “Op het Amsterdams Lyceum werd ik hoofdredacteur van de schoolkrant. Daardoor kwam het schrijven weer een beetje terug. Heel lang heb ik niet vermoed dat ik schrijver zou worden. Mijn schoolvriendjes werden in hun dromen advocaat of dokter. En dromen, die had ik niet.” Campert verliet vroegtijdig de middelbare school. In 1950 richtte hij met Rudy Kousbroek het tijdschrift Braak op. Een jaar later debuteerde hij met zijn gedichtenbundel Vogels vliegen toch. “Ik dwaalde het schrijven in, zonder me ervan bewust te zijn dat het mijn leven zou worden,” verklaart Campert. In 1961 verscheen zijn eerste roman Het leven is vurrukkulluk, in zes weken geschreven. Sindsdien kan hij van zijn schrijverschap rondkomen. Het boek heeft een hoog autobiografisch gehalte. Campert is net als één van de hoofdpersonen een dromer, nooit geheel aanwezig Op de hoek van de Vondelstraat staat het huis met de witte kantelen dat in Het leven is vurrukkulluk is beschreven. Het is niet het huis waar Campert in die tijd met goede vriend Jan Vrijman echt woonde. Dat ‘minder mooie huis’ staat verderop, tegenwoordig is er het Marokkaanse consulaat gevestigd. Net als toen woont Campert alweer een tijd in de buurt van het park. “Ik herinner me dat de zomer dat ik het boek schreef, een gelukkige periode was. Mijn leven is altijd met ups en downs verlopen, in die tijd zat het in de ups.” De marihuana kwam die zomer van 1961 mondjesmaat aan. “Jongens die ik uit het Leidsepleinmilieu kende, voeren op schepen

FOTO BERT NIENHUIS

naar Afrika en namen dan iets mee om onder vrienden te verspreiden. Vooral onder kunstenaars.” Campert leeft eigenlijk nog steeds een beetje in de jaren zestig. Heel af en toe rookt hij nog een jointje, maar het bevalt niet meer zo. “De laatste keer was een half jaar geleden. Het heeft niet meer hetzelfde effect als vroeger. Toen kronkelde ik gillend van de slappe lach over de grond.” Ja, een vrolijk humeur, dat krijgt hij er nog wel van. “Maar de volgende dag voelde ik me zo ontzettend duf en het duurde ontzettend lang voordat ik mij weer de oude voelde.” Verder is hij ‘de enige ter wereld die nog geen computer heeft’. “Ik heb het geprobeerd te leren, maar ik ben technisch ontzettend onhandig en ik werd er vreselijk zenuwachtig van. Bij schrijfmachines heb ik dat niet. Ik heb het even moeilijk gehad, toen ik een paar machines had versleten en geen lint meer kon krijgen. Dan is het ook met schrijven afgelopen, dacht ik. Toch heb ik weer een adres gevonden waar ze zelfs nieuwe schrijfmachines verkopen. En een heel grote voorraad linten, dus ik zit tot mijn dood goed.”

Nederland leest Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) brengt Het leven is vurrukkulluk opnieuw onder de aandacht in de campagne Nederland Leest. Het boek van Remco Campert bestaat dit jaar vijftig jaar. Tot en met 18 november wordt iedereen uitgenodigd het boek te lezen en erover in discussie te gaan. Bibliotheken verstrekken een pocketversie aan hun leden. Verder verschijnt er in de boekhandel een speciale luxe-editie, een luisterboek en dit jaar voor het eerst ook een e-boek. Het leven is vurrukkulluk gaat over een zondag waarop de vrienden Mees en Boeli de zestienjarige Panda tegenkomen. Ze roken marihuana en slenteren zorgeloos in het Vondelpark. Het tv-programma Andere tijden besteedt in de aflevering Vurrukkulluk was die tijd zaterdag(21.20 uur, Ned 2)ook aandacht aan de ‘Pleiners’: de jeugd die eind jaren vijftig het Leidseplein bezocht.

ADVERTENTIE

Dinsdag 25 oktober ■ Sportquiz der Nederlanden Avond vol lol en lastige vragen. Onder het motto: het gaat om het spel en niet om de knikkers.

jubileum -cd

25

litera traktaire ties

mooie, ontroe grappig ren gedich e verhalende en kootenten van kees en van adriaa , remco cam pert, jansen n van dis, tjits rutger, rudy kousbr ke vele andkopland en oek, eren

• Kort verhaal Anna Mulisch:

De avond dat mijn vader overleed • Carice van Houten geeft zich letterlijk bloot • Gratis jubilieum-cd

www.hollandsdiep.nl

Woensdag 26 oktober ■ El ritmo nuevo De percussiegroep van Max Woiski, met Nick van Gasteren in een nieuwe formatie. Lyddia Roy zingt. Donderdag 27 oktober ■ Schaduwen over Innsmouth Solovoorstelling door Joris Lehr over duistere geheimen van een desolaat dorp aan zee. Aanvang: 21.00 uur. Zie ook: www.parooltheater.nl